Автор: эксперт проекта Татьяна Размыслович
В традиционной системе мировоззрения беларусов человек никогда не одинок. Он — часть Природы, член сообщества, семьи и рода. Человек вступает во взаимоотношения с людьми, животными, растениями, стихиями и самой Вселенной. Один из способов почувствовать это сегодня, — применить народный календарь. Нет необходимости следовать традициям обрядов досконально, времена изменились. Но если смысл понять суть происходящего в тот или иной день, можно найти важные ценности.
Юр’я — майский праздник, который связывает людей с землёй и открывает для них возможности творения.
Описание праздничного обряда в одной из деревень:
«Юр’я – гэта адно з урачыстых святаў. Пачыналi яго святкаваць 5-га мая, а 6-га праважалi.
У пачатку вёскi збiралiся ўсе людзi. Усе iшлi цераз усю веску да крыжу. Напередзе заўжды iшоў мужчына, якi быў нежанаты. Ён нёс iкону. Затым шла дзяўчына, якая несла каравай. Ён заўжды быў упрыгожаны кветкамi, стужкамi. Затым iшли 2 дзяўчыны, якiя неслi вышыты рушнiк. А далей — весь гурт. Усе iшлi ды спявалi «Да мы Юр’я сустрачаем!».
З гэтай песняй шлi да крыжа. Калi падышлi, дык пачыналi прасiць у Святога Юр’я, каб скацiна была здаровая, каб усе былi прыгожыя. Таксама прасiлi, каб, Святы Юр’я адамкнуў зямлiцу i выпусцiў расiцу. Пасля гэтага вешалi на крыж вяночак, а потым крочылi на луг, дзе ўсе будуць вадзiць карагод.
На лузе гурт сустракаюць пастухi. Трэба адзначыць, што заўседы ладзiцца гулянне ў месцы, дзе пасуць кароў.
На луг заўседы бяруць с сабой пачастункi. Пастухi падыходзяць i частуюцца, альбо самая прыгожая дзяўчына ў карагодзе частуе пастухоў. Вяскоўцы шмат спяваюць.
Калi ўсе трохi паводзяць карагоды, пачынаюць збiраць расу ў руку i працiраць лiцо. Раса ў гэты дзень цудадзейная. Яна лечыць ад усiх хвароб.
(У розных вёсках былi таксама iншыя звычаi).
Потым усе вярталiся ў веску i заходзiлi да тых маладых дзяўчат, якiя вышлi замуж ў гэтым годзе ад свята Юр’я да Юр’я. Падышоўшы да хаты, спявалi песню. Апасля выходзiла маладая. Яна выходзiла са стужкай альбо саматканым паяском. Яна кiдала яго ў гурт. Усе пачыналi яго драць. Усе дралi: i хлопцы, i дзяўчаты. Ён дужа памоцны. Дапамагаў ад хваробаў. Далей маладая ўсiм дзякавала i выносiла кошычак з падарункамi. Там быў i каравай, i розныя прысмакi. Потым усе збiралiся i шлi да другой малодачкi.
Пахадзiўшы па вулiцы, варочалiся адкуль пачыналi iсцi на свята. Там ладзiлi вогнiшча, раскладвалi падарункi. Усе частавалiся. З вечара да ранку гулянне было.
Ужо пад ранак разыходзiлiся».
Узята з гэтай крынiцы.
Юр’я — больший праздничный день, который насыщен радостью, весельем и сакральными действиями. Люди просят открыть им землю, в которой таятся богатства. Земля – это кормилица, опора и фундамент для творчества. Жители водят хороводы, поют песни, готовят еду, умываются росой и выражают своё почтение тем, кто символизирует продолжение рода (замужние женщины) и тем, кто обеспечивает благополучие в их сообществе (пастухи). Все действия подчеркивают, что людям нужна жизнь, а без земли и её недр это невозможно. Поэтому тем, кому она нужна (жизнь=земля), могут попросить в этот день ресурсы для творения.
Ещё интересные материалы:
 |
Минская область со вкусом |
|
 |
|
|
 |
Мудрые фразы беларусов |